De lente dient zich aan. De zon die zich weken of zelfs maanden heeft verscholen achter grauwe wolken, verschijnt nu weer volop. Het licht wat de natuur tot leven doet komen, nodigt ook de mens uit om op te bloeien. Over de lente die openbarst, kwam ik een mooi gedicht tegen.

Zee van zon

Linda Vogelesang

Net als je denkt:
wanneer neemt de winter eens de benen?
breekt de grauwe aarde open
en tasten groene puntjes hoop
naar de ijzige grijze lucht.

Met hun knoppen als zaklampen
schijnen ze eerst nog onderzoekend rond
alsof ze zeker willen weten
dat het hun tijd al is.

Dan barsten ze open.
Zie ze stralen!
Hun zee van zon
kondigt een nieuwe lente aan.

Enerzijds is het openbreken van de grauwe aarde veelbelovend. Tegelijkertijd kan het aandienen van de lente ook in contrast staan tot hoe we ons vanbinnen voelen. Juist nu ons drukke, hectische leven door de coronacrisis tot stilstand is gekomen en we worden uitgenodigd te vertragen, lijkt onze binnenwereld zich aan ons op te dringen. Onze innerlijke wereld is wellicht niet zo stralend en glanzend als de lente zoals hierboven omschreven. Deze tijd brengt ook onrust, onzekerheid en angst met zich mee. Verschillende kleuren dienen zich aan in ons gemoed; grauwe tinten en donkerte vanwege het gemis van onze dierbaren, het snakken naar een knuffel van degenen die zo belangrijk voor ons zijn. Met momenten misschien ook een fleurig pallet wanneer waardevolle herinneringen plots bovenkomen of het lentelicht ons hart verwarmt.

In het dagboek van de Joodse Etty Hillesum, geschreven van 1941-1943, omschrijft zij haar binnenwereld als een landschap:

“Door me heen stromen de brede rivieren en in mij staan de hoge gebergten. En achter struikgewassen van m’n onrust en verwarringen strekken zich de brede effen vlaktes van m’n rust en overgegevenheid. Alle landschappen zijn er in me. Er is ook voor alle plaats.”

Hoe is het om te erkennen wat er binnenin je allemaal leeft; chaos, verwarring, allerlei gedachten en emoties? Wat draag je op dit moment met je mee in deze complexe tijd? Etty Hillesum omschrijft het als: “luisteren naar wat er binnen in me zit” of een “innerlijke ruimte”. We worden uitgedaagd in deze tijd open te staan voor het lijden in ons en van de wereld om ons heen om zo onze diepste gevoelens een plaats te geven.

Het hoopgevende hieraan is dat de twee uitersten, donkerte en licht, als het ware samen geboren worden. Er is geen duisternis zonder licht en andersom. Een periode van donkerte kan wel degelijk betekenis krijgen. “Lijden komt immers altijd voort uit het feit dat er iets goeds, iets moois wat er had moeten zijn, ontbreekt.” (Leget, 2012, p. 87) Het verdriet om het gemis van fysiek contact met onze dierbaren bijvoorbeeld komt voort uit liefde voor die mens die nu op afstand is. Carlo Leget haalt in zijn boek ‘Ruimte om te sterven’ de mooie woorden van Leonard Cohen aan die dit in een van zijn liedjes prachtig omschrijft: ‘there’s a crack in everything, that’s how the light gets in.’ Juist door de scheur, het onvolmaakte, kan het licht een weg vinden en mogen we erop vertrouwen dat het licht uiteindelijk sterker is dan het donker.

Tot slot een gedicht waarin mooi wordt verwoord hoe krachtig het licht kan zijn in vergelijking tot de donkerte.

Licht tegen donker

Karel Eykman

Licht tegen donker
Licht kan wel ingaan
tegen donkere nachten
en jij maar wachten
eens komt de dag aan.

Toen de zon aan de slag kon
ging het donker verdwijnen
mocht de aarde verschijnen
dat begon met de zon.

Kijk dan en zie maar
maak het licht levend
word zelf lichtgevend
voor jezelf en elkaar.

Bronnen:
– Hillesum, E. (1981). Het verstoorde leven, dagboeken van Etty Hillesum, 1941-1943. Amsterdam: Balans.
– Leget, C. (2012). Ruimte om te sterven, een weg voor zieken, naasten en zorgverleners. Tielt: Lannoo nv.